ISO – co to jest i jak je wykorzystywać

Bardzo wiele poradników dotyczących wykonywania zdjęć często porusza temat czułości filmu lub matrycy.
Czułość ta wyrażana jest w wartościach liczbowych i określana jako ISO. Poradniki wskazują, czy należy użyć wysokiej wartości czy niskiej. Wskazują na znaczenie jednej i drugiej. Tymczasem, bardzo mało z nich informuje w ogóle o tym czym jest samo ISO. Jak ogólnie można to zrozumieć, tak by możliwe było samodzielne dopasowanie go do scenerii czy planowanej fotografii. Temat zostanie w tym artykule przybliżony.

Obecnie w aparatach cyfrowych, czułość ISO można regulować. Jest to taki sam parametr, jak każdy inny i zależnie od panujących warunków można dopasować jego odpowiednie wartości do otaczającej scenerii czy planowanego efektu. W aparatach analogowych sprawa wyglądała nieco inaczej; to film miał określoną czułość i tylko na jednym jej ustawieniu można było pracować. Dzisiejsze rozwiązania są zdecydowanie bardziej elastyczne i wygodne.

ISO ma ogromny wpływ na wartość przesłony i czasu naświetlania, ponieważ to zależnie od jej wartości ustalamy wspomniane parametry. To właśnie ISO, wielokrotnie, decyduje o naszych kolejnych ustawieniach. Sama wartość mówi o wrażliwości materiału światłoczułego na światło. ISO wyrażane jest w liczbach od 50 do 1600, gdzie 50 to bardzo mała czułość, a 1600 to bardzo wysoka czułość. Najprościej można więc powiedzieć, że w dobrych warunkach oświetleniowych można wybierać małą czułość, bo odpowiednia ilość światła i tak dotrze. W warunkach gorszego oświetlenia powinno się wybierać wyższą czułość, by materiał stał się bardziej wrażliwy. To jest główna zasada, od której czasem można zrobić odstępstwa, ale o tym za chwilę.

Mała czułość matrycy to często lepsza jakość zdjęć i lepsze oddanie kolorów. Doskonale nadaje się do dobrych warunków oświetleniowych, gdy na fotografowany obiekt lub scenerią pada dużo światła. Pozwala skupić się na szczegółach, detalach obrazu, wyzyskać kontrasty i interesujące odcienie barw.
Wysoka czułość niesie ze sobą pewne utrudnienia i ograniczenia. Doskonale sprawdza się przy trudniejszych warunkach oświetleniowych. Jednak jej zastosowanie może spowodować większe szumy na zdjęciu, czyli tak zwane cyfrowe ziarno. Jest to swego rodzaju wrażenie chropowatości na powierzchni zdjęcia. Jednocześnie wysoka czułość powoduje zacieranie detali, spadek kontrastu i zmniejsza nasycenie kolorów. Zdjęcie staje się bardziej płaskie. Jednakże takie rozwiązanie często stosowane jest przy fotografii sportowej i o tym warto pamiętać. Nawet w dobrych warunkach oświetleniowych ustawienie wysokiej czułości zdjęcia powoduje, że można znacznie skrócić czas naświetlania, aż do 1/500. Co za tym idzie, można uzyskać efekt „zamrożenia” ruchu. W fotografii sportowej taki efekt jest najważniejszy. Nawet jeżeli pojawią się wówczas delikatne szumy, to nikt nie zwróci na nie większej uwagi, ponieważ to akcja i temat zdjęcia jest zdecydowanie ważniejszy niż jego perfekcyjna jakość. To jest właśnie moment o którym warto pamiętać. Mimo dobrego oświetlenia, zastosowanie wysokiej czułości pozwoli wykorzystać krótszy czas otwarcia migawki i „zastopowaną” akcję na zdjęciu.

Odpowiednie naświetlenie zdjęcia jest niezwykle trudnym i wymagającym zadaniem. Żeby je dobrze wykonać należy z pewnością mieć ogromną wiedzę o elementach, które na to naświetlenie wpływają ale również dużo trenować i praktykować. Tylko takie działanie pozwoli bowiem nabrać dość wprawy do tego, by sprawnie posługiwać się parametrami w celu uzyskania jak najlepszego efektu.
Odpowiednie i prawidłowe stosowanie wartości ISO jest jednym z takich właśnie elementów, które należy starannie wytrenować i wyćwiczyć a nie da się tego zrobić bez eksperymentów i praktyki.

—

Za kilka tygodni rozpoczniemy Kurs Fotografii dla Początkujących.
Miejsce: Warszawa, okolice ul. Jana Pawła II

1. Wejdź na Anatomia Fotografii (http://serwer158465.lh.pl/autoinstalator/serwer158465.lh.pl/wordpress2983)
2. Wybierz zakładkę KURS
3. Kliknij SUBSKRYPCJA i zapisz się na newsletter aby otrzymywać najnowsze informacje dot. szczegółów KURSU
4. Zarezerwuj miejsce na najbliższym kursie! – wypełniając formularz na tej samej zakładce